Oud en nieuw staat weer voor de deur. Voor veel Nederlanders betekent dat feest, vuurwerk en oliebollen. Voor politiecollega’s, boa’s en andere hulpverleners is het een van de zwaarste nachten van het jaar. Zij werken tijdens de jaarwisseling vanuit een sterk verantwoordelijkheidsgevoel voor de veiligheid van de samenleving, zorgen voor elkaar en doen hun werk met trots, ondanks de risico’s en de hoge werkdruk.
De ACP zet zich het hele jaar in om ervoor te zorgen dat hulpverleners hun werk zo veilig mogelijk kunnen doen. ME-collega’s beschikken dit jaar over nieuwe gehoorbescherming en over meer less‑lethal wapens, mede mogelijk gemaakt door de druk die de ACP op de politiek heeft uitgeoefend. Hierdoor kan het korps beter beschermd aan de dienst beginnen en staan de mensen achter het uniform sterker tegenover de gevaren van de jaarwisseling.
Patrick Fluyt was naast bestuurder van de ACP ook sectiecommandant bij de ME. In deze functie werd hij, in voorgaande jaren, tijdens oud en nieuw ingezet. Hij ervaarde daardoor van dichtbij wat het politiewerk onder deze omstandigheden betekent.
Daarover zegt hij: “Het gaat uiteindelijk om een veilige werkplek voor onze mensen. Dat moet altijd vooropstaan. Collega’s verdienen respect. Ze staan er wéér, onder moeilijke omstandigheden, en dat mag best wat vaker benoemd worden.”
Boa’s onmisbaar tijdens oud en nieuw
Ook boa’s spelen een cruciale rol tijdens de jaarwisseling. Hans Hendriks, voorzitter van de BOA ACP, benadrukt: “Boa’s staan net als politiecollega’s dag en nacht klaar om de samenleving te beschermen. Hun werk wordt vaak onderbelicht, maar juist tijdens de jaarwisseling is hun inzet onmisbaar en verdienen ze erkenning en goede bescherming.”
Boa’s zijn vaak de eerste die situaties met illegaal vuurwerk of overlast signaleren en aanspreken. Ze werken nauw samen met de politie en andere hulpdiensten om de veiligheid in wijken en op straat te waarborgen. “Het is belangrijk dat het publiek begrijpt dat boa’s niet alleen handhavers zijn, maar ook een belangrijke preventieve rol hebben,” aldus Hendriks. “Zonder boa’s zouden veel incidenten groter en gevaarlijker worden.”
Goede bescherming is cruciaal
De overgangssituatie rond oud en nieuw brengt extra risico’s met zich mee. Het gebruik en de handel in zwaar illegaal vuurwerk zal naar verwachting toenemen, terwijl de druk op lokale basisteams en boa’s al hoog is. Explosieven kunnen gehoorschade veroorzaken en ernstige verwondingen opleveren. Voor veel collega’s en boa’s belooft het een zware en complexe dienst te worden, zowel operationeel als mentaal. Fluyt: “Oud en nieuw mag nooit betekenen dat collega’s hun leven riskeren om anderen te beschermen.”
Tegelijkertijd zijn er stappen gezet om politiemensen en boa’s beter te beschermen. Zo heeft de ME dit jaar nieuwe gehoorbescherming ontvangen. Fluyt benadrukt dat goede bescherming voor alle collega’s belangrijk is: “Wij vragen niet om extra luxe, maar om de middelen die nodig zijn om ons werk verantwoord te kunnen doen. We blijven ons er hard voor maken dat alle collega’s, dus niet alleen de ME’ers, zowel op straat als in de meldkamer goede gehoorbescherming krijgen. Hier zitten we bovenop.”
Daarnaast kunnen collega’s en boa’s dankzij de aanhoudende druk van de ACP bij de politiek beschikken over meer less‑lethal wapens, zoals een grotere bus pepperspray. Ook mag de pilot met aanvullende middelen voor de ME, waaronder waterwerpers met traangas, landelijk doorgaan.
Toch stuit de uitvoering lokaal op weerstand. In Amsterdam twijfelt burgemeester Halsema over het gebruik van traanwater in waterkanonnen tijdens oud en nieuw. De ACP reageert scherp: “Het is onacceptabel dat collega’s hierdoor in de kou worden gezet. De waterwerper is een politiewapen, geen politiek middel. Een duidelijke burgemeester is een zegen voor de politie; twijfel ondermijnt dat volledig.”
Haperend communicatiesysteem
Een belangrijk punt van zorg blijft het communicatiesysteem C2000. Tijdens de vorige jaarwisseling viel het systeem herhaaldelijk uit, wat direct leidde tot gevaarlijke situaties doordat collega’s, boa’s en de meldkamer elkaar niet altijd konden bereiken. Ondanks beloofde verbeteringen hapert het systeem nog steeds. De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft vastgesteld dat de politie niet voldoet aan de eisen voor veilige arbeidsomstandigheden en legde een dwangsom van €325.000 op, die verder kan oplopen als de problemen niet structureel worden opgelost.
“Het is volstrekt onacceptabel dat de grootste werkgever van Nederland, verantwoordelijk voor handhaving en veiligheid, een dwangsom krijgt opgelegd omdat zij niet zorgen voor de veiligheid van hun eigen mensen,” aldus Fluyt.
De politiebonden, waaronder de ACP, waren de eersten die deze problemen bij de Arbeidsinspectie hebben aangekaart, juist omdat betrouwbare communicatie essentieel is voor een veilige werkplek. Zeker tijdens oud en nieuw, wanneer de druk hoog is en situaties snel kunnen escaleren, mag falende communicatie nooit een extra risico vormen voor collega’s in het veld en op de meldkamer.
Samenwerking cruciaal
Goede samenwerking tussen politie, boa’s, brandweer en ambulancepersoneel is onmisbaar. Ook gemeenten spelen een belangrijke rol door in te zetten op veilige alternatieven, zoals professionele vuurwerkshows en licht‑ en droneshows. Zo kan de jaarwisseling feestelijk blijven zonder dat hulpverleners doelwit worden.
Tot slot wijst de ACP op een belangrijke grens: “Agressie tegen hulpverleners is geen traditie. Het is een grens die nooit overschreden mag worden.”
Met trots op hun werk, ondersteund door nieuwe middelen en duidelijke afspraken, mede mogelijk gemaakt door de inzet van de ACP bij de politiek, staan hulpverleners klaar om oud en nieuw zo veilig mogelijk te laten verlopen. Achter elk uniform zit een mens die veiligheid en respect verdient. Daar blijft de ACP zich onverminderd voor inzetten.